H. pylori Nedir?
Helicobacter pylori (H. pylori) midenizi enfekte eden bir bakteri türüdür. Midenizin astarında veya ince bağırsağınızın üst kısmında (duodenum) yaralara ve iltihaplanmaya neden olabilir. Bazı kişilerde enfeksiyon mide kanserine yol açabilir.
H. pylori, midenizi enfekte eden ve ülser gibi sorunlara yol açabilen bir bakteri türüdür. (Fotoğraf: Thinkstock/Getty Images)
H. pylori enfeksiyonu yaygındır. Dünya
nüfusunun yaklaşık üçte ikisi vücudunda bu bakteriye sahiptir. Çoğu insanda
hiçbir belirtiye neden olmaz. Ancak sindirim sisteminizde ağrılı açık yaralar
olan peptik ülserlerin en yaygın nedenidir. Nadir durumlarda mide kanserine
bile yol açabilir.
H. pylori nasıl bulaşır?
H. pylori bakterisi genellikle kişiden kişiye ve
muhtemelen şu yollarla yayılır:
- Kirli
yiyecek, su veya mutfak eşyaları
- Ağızdan
ağıza (öpüşme)
- Kirlenmiş
dışkı veya kusmuk
H. pylori vücudunuza girdiğinde, midenizin
astarında çoğalır. Bu, astarı zayıflatır ve mide asitlerinizin ülsere neden
olma olasılığını artırır .
H. pylori bulaşıcı mıdır ?
Evet. H. pylori'yi halihazırda enfekte olmuş
birinin tükürüğü veya
diğer vücut sıvılarıyla temas ederseniz kapabilirsiniz .
H. pylori Risk Faktörleri
Çoğu insan çocukluk döneminde H. pylori kapar
, ancak yetişkinler de kapabilir. Enfeksiyonlar genellikle yaşam koşullarınızla
ilişkilidir.
Risk faktörleri şunlardır:
- Kalabalık
yaşam koşulları
- Temiz
su ve kanalizasyon hizmetinin olmaması
- Enfekte
biriyle yakın mesafede yaşamak
- Gelişmekte
olan bir ülkede yaşamak
H. pylori Belirtileri
Sadece bakteriye sahip olmak semptomlara neden olmaz.
Ancak H pylori nedeniyle mide iltihabı (gastrit)
veya peptik ülseriniz varsa muhtemelen bunları fark edeceksiniz . En yaygın
sorun karnınızda donuk veya yanıcı bir ağrıdır. His gelip gidebilir ve mideniz
boşken kötüleşebilir. Yemek yedikten, süt içtikten veya bir antiasit aldıktan
sonra kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz.
Diğer belirtiler şunlardır:
- Şişkinlik
- Geğirme
- İştahsızlık
- Mide
bulantısı
- Kusma
- Net
bir neden olmaksızın kilo kaybı
H. pylori ile enfekte kişinin dışkısı nasıl görünür?
H. pylori ile enfekte olmuş çoğu kişinin dışkısı normal görünür. Ancak sizin dışkınız koyu, siyah, katran gibi görünüyorsa veya içinde kan varsa, hemen doktorunuzu arayın.
Acil Yardım Ne Zaman Alınmalıdır?
Bazen, peptik ülserler midenize veya bağırsaklarınıza kanar.
Bu tehlikeli olabilir. Aşağıdaki belirtilerden herhangi birine sahipseniz hemen
doktorunuzu arayın:
- Kanlı,
koyu kırmızı veya siyah dışkı
- Nefes
almada zorluk
- Baş
dönmesi veya bayılma
- Soluk
cilt
- Kanlı,
siyah veya kahve telvesi gibi görünen kusmuk
- Ciddi,
keskin mide ağrısı
H. pylori enfeksiyonu , başlangıçta çok az
belirti gösteren mide kanseri için de bir risk faktörüdür. Aşağıdaki
belirtilerden herhangi birine sahipseniz doktorunuzu arayın:
- Karın
ağrısı veya şişkinliği
- Şişkinlik
- Mide
bulantısı
- İştah
kaybı
- Az
miktarda yediğinizde bile tokluk hissi
- Kusma
- Hiçbir
sebep yokken kilo kaybı
- Siyah
kaka
H. pylori Tanısı
Belirtilerinize bağlı olarak, doktorunuz muhtemelen tıbbi
geçmişiniz ve aldığınız ilaçlar hakkında sorular soracaktır. Daha sonra
karnınızda şişlik, hassasiyet veya ağrı olup olmadığını kontrol etmeyi
içerebilecek fiziksel
bir muayene yapacaktır .
H. pylori testleri
Doktorunuzun H. pylori ile enfekte olup
olmadığınızı anlamak için kullanabileceği birkaç test vardır , bunlar
arasında şunlar yer alır:
Dışkı testleri
- Dışkı antijen testleri dışkınızda H. pylori ile ilişkili proteinleri (antijenleri) tespit eder . Bakteriyi bulmak için kullanılan en yaygın testlerdir.
- Dışkı
PCR testleri dışkınızda H.
pylori arar. Ayrıca bakteriyi antibiyotik dirençli hale
getirebilecek mutasyonları da ararlar. PCR testleri antijen testlerinden
daha pahalıdır ve elde edilmesi kolay olmayabilir.
Üre nefes testi
Bu test
sırasında, doktorunuzun nefesinizde ne kadar karbondioksit olduğunu
ölçebilmesi için bir torbaya nefes verirsiniz. Daha sonra üre adı verilen bir
madde içeren bir sıvı veya jel yutarsınız. Birkaç dakika sonra,
karbondioksitinizi tekrar ölçmek için farklı bir torbaya nefes verirsiniz.
İki torba karşılaştırma için bir laboratuvara gönderilir.
Bağırsağınızın içinde H. pylori varsa , yuttuğunuz sıvıdaki üre
parçalanır ve nefesinizde karbondioksit salınır. İkinci örnekte birinciden daha
fazla karbondioksit varsa, testiniz H. pylori için pozitiftir
.
Ülserinize daha yakından bakmak için doktorunuz şunları
kullanabilir:
- Üst
gastrointestinal endoskopi. Doktorunuz boğazınızdan aşağı,
midenize ve ince bağırsağınızın üst kısmına bakmak için endoskop
adı verilen küçük bir kameralı bir tüp kullanır. Prosedür ayrıca H.
pylori için kontrol edilecek bir örnek toplamak için de kullanılabilir. Prosedür
sırasında uyuyor veya uyanık olabilirsiniz, ancak sizi daha rahat ettirmek
için ilaç alacaksınız.
- Üst
GI testleri. Bir hastanede, baryum adı verilen bir madde
içeren tebeşir beyazı bir sıvı içersiniz ve doktorunuz size bir röntgen
çekecektir. Baryum boğazınızı ve midenizi kaplar ve bunların görüntüde
açıkça öne çıkmasını sağlar.
- Bilgisayarlı
tomografi (BT) taraması. Bu güçlü X-ışını, peptik ülser gibi mide
rahatsızlıklarını tespit etmek için kullanılabilir.
H. pylori Tedavisi
H. pylori'nin neden olduğu ülserler genellikle
antibiyotik ve proton pompası inhibitörü (PPI) kombinasyonuyla tedavi edilir.
- Üçlü
tedavi : PPİ'leri iki antibiyotikle birleştiren tedaviler, H.
pylori tedavisinde birinci basamak seçenekler olmaya devam
etmektedir .
- Antibiyotikler :
Doktorunuz muhtemelen bakterilerin belirli bir antibiyotiğe karşı direnç
geliştirmesini önlemek için iki antibiyotik reçete edecektir. Amoksisilin,
klaritromisin (Biaxin), metronidazol (Flagyl), tetrasiklin (Sumycin) veya
tinidazol (Tindamax) olası seçeneklerdir.
- Proton
pompası inhibitörleri (PPI'ler) : Bu ilaçlar, onu üreten küçük
"pompaları" veya bezleri bloke ederek midenizdeki asidi azaltır.
Bunlar arasında esomeprazol (Nexium), lansoprazol (Prevacid), omeprazol
(Prilosec), pantoprazol (Protonix) ve rabeprazol (Aciphex) bulunur.
- Bizmut
subsalisilat: Genellikle reçetesiz satılan bir ishal ilacı olarak
kullanılan bu ilaç, midenizi daha iyi korumak için sıklıkla
antibiyotiklerle birlikte önerilir.
- Histamin
(H-2) blokerleri : Bunlar , midenizin daha fazla asit üretmesini
sağlayan kimyasal histamini bloke
eder. Bunlara simetidin (Tagamet) ve nizatidin (Axid AR )
dahildir. H-2 blokerleri yalnızca PPI alamadığınızda kullanılır.
H. pylori için üçlü tedavi
Bu üç ilaçlı tedavinin iki yaygın türü vardır:
- Rifabutin
bazlı üçlü tedavi, 14 gün boyunca her 8 saatte bir birlikte
aldığınız iki antibiyotik (amoksisilin ve rifabutin) ve bir PPI
(omeprazol) içerir. Bu üçlü tedavi, 2019 yılında FDA tarafından Talicia
marka adı altında onaylanan tek bir hap olarak mevcuttur.
- Klaritromisin
üçlü tedavisi ayrıca iki antibiyotik (klaritromisin ve amoksisilin veya
metronidazol) artı bir PPI içerir. Bu genellikle H. pylori suşunun
klaritromisine düşük direnç gösterdiği durumlarda bir seçenektir .
Kullandığınız ilaçlardan herhangi biri sizi rahatsız
ediyorsa, tedavi seçenekleriniz ve yan etkilerle nasıl başa çıkabileceğiniz
hakkında doktorunuzla konuşun.
H. pylori'nin neden olduğu ülserlerin çoğu
birkaç hafta içinde iyileşir. Aspirin, ibuprofen ve naproksen gibi ağrı kesici
olmayan anti-inflamatuar ilaçları ( NSAID'ler )
mide zarınıza zarar verebileceğinden ağrı için almayın . Ağrı kesiciye
ihtiyacınız varsa doktorunuzla görüşün.
Doktorunuz tedaviniz bittikten yaklaşık 4 hafta sonra H.
pylori için tekrar test yaptırabilir . Hala enfeksiyon belirtileri
gösteriyorsanız, farklı antibiyotiklerden oluşan bir tur daha almanız
gerekebilir.
H. pylori Komplikasyonları
H. pylori genellikle midenizin astarında
iltihaplanmaya (gastrit) neden olur. Her zaman gastrit semptomlarınız olmaz,
ancak neden olduğu tahriş ve şişlik rahatsızlığa, mide bulantısına ve kusmaya
yol açabilir.
Peptik ülserler H. pylori'nin en yaygın
komplikasyonudur . Bakteriyle enfekte olanların yaklaşık %10'u bir ülser
geçirir. Ciddi bir ülser şunlar olabilir:
- Sindirilmiş
yiyeceklerin midenizden çıkmasını engelleyin
- Midenizin
duvarında bir delik bırakın
- Kanamaya
neden olur
Yaygın değildir, ancak tedavi edilmemiş uzun süreli H.
pylori enfeksiyonu bazı mide kanseri türleri
için bir risk faktörüdür . Hastalığın başlangıçta mide ekşimesi gibi
birkaç belirtisi vardır. Zamanla şunları fark edebilirsiniz:
- Karın
ağrısı veya şişkinliği
- Mide
bulantısı
- Aç
hissetmiyorum
- Az
miktarda yediğinizde bile tokluk hissi
- Kusma
- Hiçbir
sebep yokken kilo kaybı
Bu belirtilerden herhangi birini gösteriyorsanız doktorunuzu
arayın.
Ailenizde mide kanseri öyküsü varsa, doktorunuz H.
pylori testi yaptırmanızı önerebilir.
Önleme
H. pylori enfeksiyonundan korunmak için diğer
mikropları uzak tuttuğunuz gibi kendinizi de koruyabilirsiniz :
- Tuvaleti
kullandıktan sonra ve yemek hazırlamadan veya yemeden önce ellerinizi
iyice yıkayın. Çocuklarınıza da aynısını yapmalarını öğretin.
- Temiz
olmayan yiyecekleri yemekten veya su içmekten kaçının.
- İyi
pişmemiş hiçbir şeyi yemeyin.
- Ellerini
yıkamayan kişilerin servis ettiği yiyeceklerden uzak durun.
H. pylori diyeti
H. pylori enfeksiyonu için ana risk
faktörleri kötü sanitasyon ve hijyen uygulamaları olsa da, araştırmalar ne
yediğinizin de bir rol oynayabileceğini gösteriyor. Bir çalışma, diyetleri taze
meyve ve sebzeler, tam tahıllar, kuruyemişler ve
tohumlar açısından zengin olan kişilerin H. pylori enfeksiyonu
risklerinin daha düşük olduğunu buldu. Ancak diyetleri karbonhidrat, işlenmiş
tahıllar ve etler, şekerler ve tuzla dolu olanların H. pylori enfeksiyonlarına
yakalanma olasılığı daha yüksekti .
Bunun nedeni, ilk grubun diyetindeki C vitamini, polifenoller ve flavonoidler gibi bazı bileşiklerin mide astarını korumaya yardımcı olması ve bakterilerin yerleşmesini engellemesi olabilir. Ancak kesin olarak bilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyacımız var.
H. pylori SSS
- H.
pylori ciddi bir enfeksiyon mudur ?
H. pylori ile enfekte olmuş çoğu
kişide herhangi bir sorun görülmez. Ancak bakteri mide zarınıza ciddi
zararlar verebilir ve peptik
ülserlerin önde gelen nedenidir . Nadir durumlarda mide kanserine yol
açabilir.
- H.
pylori kolayca tedavi edilebilir mi ?
H. pylori enfeksiyonunun semptomlarını
antibiyotikler, proton pompası inhibitörleri (PPI'ler) ve H-2 blokerleri ile
tedavi edebilirsiniz . Tedavi yaklaşık 2 hafta sürer. Bakteriler yok
olduktan sonra, iyi hijyen uygulamalarını takip ederseniz enfeksiyonun geri
dönme şansı çok azdır.
