Romatoid Artriti (RA) Anlamak
1 / 17
Romatoid Artrit (RA) Nedir?
Romatoid artrit, eklemlerin iç yüzeyinin iltihaplanmasına neden olan bir bağışıklık sistemi rahatsızlığı veya "otoimmün bozukluktur". Ayrıca cildi, gözleri, akciğerleri, kalbi, kanı ve sinirleri de etkileyebilir. RA semptomları gelip geçebilse de hastalık zamanla kötüleşebilir ve asla geçmeyebilir. Erken, agresif tedavi, hastalığı yavaşlatmak veya durdurmak için anahtardır.
2 / 17
Belirtileri Nelerdir?
RA'dan kaynaklanan eklem iltihabı ağrı, sıcaklık ve şişlikle birlikte gelir. İltihaplanma genellikle simetriktir ve vücudun her iki tarafında aynı anda (bilekler, dizler veya eller gibi) görülür. RA'nın diğer semptomları arasında özellikle sabahları veya hareketsizlik dönemlerinden sonra eklem sertliği; devam eden yorgunluk ve düşük dereceli ateş bulunur. Semptomlar genellikle yıllar içinde kademeli olarak gelişir, ancak bazı kişilerde hızla ortaya çıkabilir.
3 / 17
Kimler Risk altında?
Genellikle 30-60 yaşları arasında görülür, ancak daha genç ve daha yaşlı kişiler de bu hastalığa yakalanabilir. ABD nüfusunun yaklaşık %1'i bu rahatsızlığa sahiptir ve bu durum kadınlarda erkeklere göre iki ila üç kat daha yaygındır. Sigara içiyorsanız veya bu hastalığa sahip bir akrabanız varsa, bu hastalığa yakalanma olasılığınız daha yüksektir.
4 / 17
Neden Olur?
Bilim insanları insanların RA'ya neden yakalandığını tam olarak bilmiyor. Bazı kişilerde, uzmanların henüz tespit edemediği belirli bir enfeksiyon tarafından tetiklenen genetik bir risk olabilir.
5 / 17
Eklem Etkileri Nasıldır?
Eklem astarının iltihaplanması kıkırdak ve kemiği tahrip ederek etkilenen eklemleri deforme edebilir. Durum ilerledikçe eklemler ağrılı hale gelebilir ve iyi çalışmayabilir.
6 / 17
Vücudun Geri Kalanına Ne Yapar?
RA eklemler dışında vücudun diğer organlarını ve bölgelerini de etkileyebilir, bunlar arasında şunlar yer alır:Romatoid nodüller (burada gösterilmiştir): cildin altında ve iç organlarda sert yumrularSjögren sendromu: Göz ve ağız bezlerinin iltihaplanması ve hasar görmesi; vücudun diğer bölgeleri de etkilenebilir
Plörit: Akciğer zarının iltihabı
Perikardit: Kalbi çevreleyen zarın iltihaplanması
Anemi: Yeterli sayıda sağlıklı kırmızı kan hücresinin olmaması
Felty sendromu: yeterli beyaz kan hücresi yok. Ayrıca genişlemiş dalağa da bağlı.
Vaskülit: Dokulara kan akışını engelleyebilen kan damarı iltihabı
7 / 17
Juvenil Romatoid Artrit (JRA) Nedir?
Juvenil RA, çocuklarda en sık görülen artrit türüdür. Yetişkin RA gibi eklem iltihabına, sertliğe ve hasara neden olur. Ancak, bir çocuğun büyümesini de etkileyebilir. Juvenil RA, juvenil idiyopatik artrit olarak da bilinir. "İdiyopatik", nedenin bilinmediği anlamına gelir.
8 / 17
RA ve Gebelik
Şaşırtıcı bir şekilde, romatoid artrit hamilelik sırasında kadınların %80'ine kadar iyileşir. Muhtemelen bebek doğduktan sonra alevlenecektir. Bunun neden olduğu belirsizdir. Gebe kalmadan önce ve hamilelik sırasında ilacınızda değişiklik yapmanız gerekebilir.
9 / 17
Doktorların Kontrol Edeceği Şeyler
Semptomlar gelip geçebileceğinden, RA'yı erken evrelerinde teşhis etmek zordur. Bu semptomlarınız varsa, doktorunuz daha fazla test isteyebilir:Sabah eklem sertliğiAynı anda birkaç eklemin etrafında şişlik/sıvı
Bilek, el veya parmak eklemlerinde şişlik
Vücudunuzun her iki tarafındaki aynı eklemler etkilenir
Cilt altında sert yumrular (romatoid nodüller)
10 / 17
Yaptırabileceğiniz Kan Testleri
Doktorunuz RA'nız olduğunu düşünüyorsa, vücutta iltihap belirtileri olup olmadığını kontrol etmek için kan testleri isteyebilir. Diğer yaygın testler romatoid faktör (RF) ve RA'lı çoğu kişide bulunan "anti-CCP" (anti-siklik sitrüline peptit) testleridir. Ancak RA için tek bir test yoktur.
11 / 17
Yaptırabileceğiniz Görüntüleme Testleri
Röntgenler RA'yı teşhis etmeye yardımcı olabilir ve hastalık ilerledikçe daha sonra karşılaştırma için bir temel sağlayabilir. Ayrıca eklem hasarı ve iltihabı aramak için bir MRI veya ultrason da yaptırabilirsiniz.
12 / 17
RA Tedavileri
Tedavisi olmasa da, tedavi eklem iltihabını ve ağrısını azaltabilir, eklem hasarını önleyebilir ve eklemlerinizin çalışmaya devam etmesine yardımcı olabilir. En kısa sürede başlamalısınız. Doktorunuz, yaşınız, etkilenen eklemleriniz ve hastalığın ne kadar şiddetli olduğu gibi özel durumunuza göre bir plan yapacaktır. Eklem çevresindeki kasları güçlendirmek için ilaç ve egzersiz içerecektir. Bazı kişilerin ameliyat olması gerekir.
13 / 17
İlaçlar
RA tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında hastalığı yavaşlatan veya durduran ilaçlar, steroidler ve ağrı kesiciler bulunur. Birden fazla ilaç türü almanız gerekebilir. Örneğin, birini ağrı için, diğerini eklemlerinizi daha fazla hasardan korumak için alabilirsiniz.
14 / 17
Ameliyat Bir Seçenek Mi?
Eklem hasarınız veya ağrınız çok fazlaysa, doktorunuz ameliyat önerebilir. Eklem replasmanı (özellikle kalça ve dizler) RA'lı kişiler için en yaygın türdür. Diğer cerrahi türleri arasında artroskopi (ekleme hasarını görmek ve onarmak için tüp benzeri bir alet yerleştirme) ve tendon rekonstrüksiyonu bulunur.
15 / 17
Diğer Tedaviler
RA'lı bazı kişiler nemli ısı, akupunktur ve gevşeme kullanarak rahatlama elde ederler. RA'ya yardımcı olduğu gösterilen takviyeler balık yağı, hodan tohumu yağı ve kedi pençesidir. Takviyelere başlamadan önce doktorunuza danışın çünkü yan etkilere neden olabilirler ve ilaçlarınızla etkileşime girebilirler.
16 / 17
Peki Ya Diyet?
"Romatoid artrit diyeti" olmasa da, RA'lı birçok kişi belirli yiyecekleri yemenin veya bunlardan kaçınmanın semptomlarına yardımcı olduğunu görmektedir. Doymuş yağ oranı yüksek yiyecekler (pastırma, biftek, tereyağı) vücutta iltihaplanmayı artırır. Omega-3 yağ asitleri (somon, tofu, ceviz) faydalı olabilir. Bazı kişiler domates, turunçgiller, beyaz patates, biber, kahve ve süt ürünleri gibi diğer yiyeceklerin RA semptomlarını kötüleştirdiğini düşünmektedir.
17 / 17
Egzersiz
Düzenli egzersiz, o sert, ağrılı eklemlere yardımcı olabilir. Ayrıca kemikleri ve kasları güçlü tutar. Hafif esneme, direnç antrenmanı ve düşük etkili aerobik (yüzme, su aerobiği) gibi egzersizleri seçin. Koşu veya ağır ağırlık kaldırma gibi eklemlere baskı yapan herhangi bir aktivitede dikkatli olun. Bir alevlenme yaşadığınızda, egzersize kısa bir ara verin. Şu anda aktif değilseniz, başlamadan önce doktorunuzla görüşün.
Romatoid Artrit Resimlerle
1 / 8
Eller
Romatoid artrit eklemlerinizin astarını (sinovyum) iltihaplandırır. Ağrıya ve şişmeye neden olur ve kemikleri aşındırabilir, aralarındaki yastıklamayı (kıkırdak) bozabilir ve onları bir arada tutan dokuyu (bağlar) deforme edebilir. Parmaklarınız baş parmağınızdan dışarı doğru kaymaya başlayabilir ve parmaklarınızı düzelttiğinizde kaybolan elinizin arkasında yumuşak bir yumru olabilir.
2 / 8
Parmaklar
Parmaklarda RA'yı düşündüren iki belirgin işaret vardır: Birincisi, herhangi bir parmağın orta ekleminin bükülü kalmak istemesidir. Doktorlar buna "Boutonniere deformitesi" der. İkincisi, orta eklemin içe doğru (avuç içine doğru) bükülmesinden ve parmağın ucunun öne doğru bakmasından dolayı "kuğu boynu deformitesi" olarak adlandırılır, bir kuğu boynuna benzer.
3 / 8
Gözler
RA, gözünüzün büyük bir kısmını oluşturan aynı temel madde olan eklemlerinizin uçlarındaki bağ dokusuna saldırabilir, örneğin beyazlar (sklera) ve üstteki şeffaf lens (kornea). Bu, kuru gözler veya sklera veya üvea (sklera ile gözün arkası arasındaki doku) iltihabı nedeniyle ağrıya, şişmeye ve tahrişe neden olabilir.
4 / 8
Ağız
RA, ağzınızı (ve gözlerinizi) kurutabilen başka bir otoimmün hastalık olan Sjogren sendromuna yol açabilir. Bu, diş eti yaraları, diş çürümesi, enfeksiyon ve hatta sindirim sorunlarına yol açabilir. Ağzınız kuruysa, gün boyunca şekersiz sakız çiğnemek ve su yudumlamak yardımcı olabilir.
5 / 8
Akciğerler
RA semptomları söz konusu olduğunda akciğer sorunları eklem sorunlarından sonra ikinci sıradadır. Bunlara akciğerlerde küçük büyümeler (nodüller), sıvı birikmesi (plevral efüzyon) ve hava yollarında hasar (bronşektazi) dahildir. En yaygın sorun (burada resmedilmiştir) bağışıklık sisteminizin akciğer dokusuna saldırdığı ve şişmeye ve yara dokusuna neden olduğu interstisyel akciğer hastalığıdır (ILD). RA'lı her 10 kişiden yaklaşık 1'i bir noktada ILD'ye yakalanır.
6 / 8
Deri
Romatoid nodüller, RA'lı kişilerin yaklaşık dörtte birinde görülen en yaygın RA cilt semptomudur. Bunlar sert, kabarık şişliklerdir, genellikle yuvarlak şekillidir ve genellikle RA tarafından iltihaplanmış eklemlerin üzerinde veya çevresinde bulunur. Bunlara çoğunlukla eklemler, bilek, dirsek, diz veya topuğunuzun arkası dahildir. Bunlar genellikle gözlerinize veya iç organlarınıza büyümediği sürece bir sağlık sorunu değildir, ki bu nadirdir.
7 / 8
Kan damarları
Daha uzun vadeli vakalarda (10+ yıl) birkaç şiş eklemle birlikte RA kan damarlarınızı iltihaplandırabilir (romatoid vaskülit). Bu, cilde, sinirlere ve iç organlara kan getiren damarları genişletebilir, zayıflatabilir veya daraltabilir ve bu ciddi olabilir. Daha küçük atardamarlarda, parmak uçlarına kan akışını yavaşlatma eğilimindedir ve burada küçük çukurlara, yaralara, kızarıklığa ve ağrıya neden olur.
8 / 8
Kalp
RA, kalp hastalığına yakalanma şansınızı neredeyse iki katına çıkarır. Bunun nedenlerinden biri sitokinlerdir. Bunlar, RA'da eklemlerinize saldıran maddelerdir. Ayrıca kan damarlarında ve kalpte iltihaplanmaya ve plak oluşumuna neden olurlar, bu da kan akışını engelleyebilir ve kalp krizine yol açabilir. Doktorunuz, iyi bir RA tedavi programıyla riskinizi düşürmenize yardımcı olabilir.RA Ağrısını Yönetmenin Yolları
1 / 16
Kapsaisin sürün
Bu, acı biberlere acılığını veren şeydir. Cildinize sürdüğünüzde ağrı sinyallerini engeller. Kapsaisin kremler, jeller ve bantlar halinde gelir. Bir çalışma, kapsaisin kremini bir ay boyunca günlük olarak kullanan kişilerin (diğer artrit ilaçlarıyla birlikte) artrit ağrılarının %57 oranında azaldığını bulmuştur. Denemeden önce, alerjiniz olmadığından emin olmak için önce biraz sürün.
2 / 16
Ellerinizi veya Ayaklarınızı Balmumuna Daldırın
Parafin banyosunda, ellerinizi veya ayaklarınızı özel bir makinede güvenli bir sıcaklığa ısıtılmış erimiş mumun içine daldırırsınız. Sertleştikten sonra, ısıyı hapsetmek için alanı plastik bir örtüye sararsınız. Yaklaşık 20 dakika sonra mumu soyup çıkarırsınız. Araştırmalar, bunun bazı kişilerde artrit ağrısını ve sertliğini hafifletebileceğini göstermektedir. Size yardımcı olup olmayacağını görmek için doktorunuzla veya bir fizyoterapistle görüşün.
3 / 16
Ağrı Bandı Takın
Reçetesiz satılan ağrı bantları, mentol ve kafur gibi cildinizden alınan ilaçlar içerir. Bitkilerden yapılan bu içerikler, ağrı sinyallerini etkileyebilecek soğuk veya sıcak hisler yaratabilir. Diğer bantlar arasında, uyuşma hissine neden olan lidokain veya aspirinle aynı ağrı kesici maddeye sahip salisilatlar bulunur. Araştırmalar, bu bantların bazılarına yardımcı olabileceğini ancak çabuk geçtiğini göstermektedir.
4 / 16
Yavaşça Hareket Edin
Bir alevlenme sırasında, bütün günü yatakta geçirmek cazip gelebilir. Dinlenmek iyi olsa da, eklemlerinizin çok sertleşmesini önlemek için hareket etmeye de çalışmalısınız. Oturup bacaklarınızı yavaşça kaldırıp indirebilirsiniz. Ya da parmaklarınızı nazikçe ayırıp sonra bir araya getirebilirsiniz. Ancak aşırıya kaçmayın. Bir hareket daha fazla ağrıya neden oluyorsa, hemen durun.
5 / 16
Stresinizi Kontrol Altında Tutun
Araştırmalar, endişelenmenin romatoid artritinizi kötüleştirebileceğini ve sizi daha yorgun hale getirebileceğini gösteriyor. Stresinizi yönetmek için her gün en az 15 dakikanızı rahatlamaya ayırın. Meditasyon kaygı ve depresyonu hafifletmeye yardımcı olabilir. Ya da derin nefes almak, dışarıda güneş ışığında oturmak veya sadece gün batımını izlemek gibi kendi rahatlatıcı aktivitenizi seçin.
6 / 16
Hafif Bir Masaj
Bu, rahatlamanızı sağlamaktan ve artrit ağrısı ve sertliğine yardımcı olmaktan daha fazlasını yapabilir. Ayrıca kas gücünüzü de artırabilir. Ancak bir tane almadan önce, güvenli olduğundan emin olmak için doktorunuza danışın. Hafif ila orta düzeyde baskı en iyisidir; etkilenen eklemin etrafına çok fazla baskı uygulamayın. Bir masaj terapistine gidebilir, bir arkadaşınızı çağırabilir veya kendinize masaj yapabilirsiniz.
7 / 16
Destek veya Atel Kullanın
Bunlar şişmiş, ağrılı eklemleri destekler ve dinlenmelerini sağlar. Ayrıca eklemleri hizalayabilir ve daha iyi çalışmalarına yardımcı olabilirler. Bir atel veya destek takmak, çarpık parmaklar gibi romatoid artrit kaynaklı deformiteleri de önleyebilir. Bileğinizde, parmağınızda, ayak bileğinizde veya ayak eklemlerinizde kullanabilirsiniz. Uyurken veya dinlenirken bazılarını takarken, diğerleri gün boyunca ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur.
8 / 16
Rehberli İmgelemeyi Uygulayın
Bu, zihninizde vizyonlar yarattığınız bir terapi türüdür. Örneğin, kendinizi sakin bir sahilde, acınız uzaklaşırken derin nefesler alırken hayal edebilirsiniz. Bu uygulama rahatlamanıza ve rahatsızlıkla daha iyi başa çıkmanıza yardımcı olur. Araştırmalar, artriti olan kişilerde ağrıyı, stresi ve kaygıyı azalttığını göstermektedir. Başlamak için, doktorunuza terapistler veya dersler hakkında danışın. Ayrıca sesli kitaplar, CD'ler ve çevrimiçi kaynaklar da mevcuttur.
9 / 16
Kompresyon Giysileri Giyin
Çorap, kol ve eldiven gibi bu giysiler kan akışını artırmak için hafif bir basınç uygular. Ayrıca alevlenmeden kaynaklanan şişkinliğe de yardımcı olabilirler. Ayak ve ayak bileği ağrısını hafifletmek için çorap veya çorap giyebilirsiniz ve eldivenler (bazen artrit veya terapi eldiveni olarak da adlandırılır) ağrıyan parmakları ve bilekleri rahatlatabilir. Bu ürünleri giydiğinizde, kızarmadığından veya tahriş olmadığından emin olmak için altındaki cildi sık sık kontrol edin.
10 / 16
TENS'i deneyin
Bu küçük makine cildinizdeki yamalar aracılığıyla düşük voltajlı akımlar gönderir. TENS'in nasıl çalıştığı net değildir, ancak bir teoriye göre elektrik ağrı sinyallerini etkiler. Ayrıca vücudunuzun doğal ağrı kesicileri olan endorfinleri de tetikleyebilir. Araştırmalar karışıktır, ancak bazı çalışmalar günde 15 dakika TENS yapmanın eklem ağrısını hafiflettiğini ve kas gücünü artırdığını öne sürmektedir. Evde kullanmak için bir TENS ünitesi satın alabilirsiniz, ancak önce doktorunuzla görüşün.
11 / 16
Sıcak Bir Banyo Hazırlayın
Suyun sıcaklığı kaslarınızı gevşetir ve sert, ağrılı eklemlerinizi rahatlatır. Ayrıca dolaşımınızı destekler ve eklemlerinizdeki baskıyı alır. Banyonun buharlı sıcak olması gerekmez; 92 ila 100 F arasındaki bir sıcaklığı hedefleyin. Daha fazla fayda için Epsom tuzu ekleyin. Şişkinliğe yardımcı olabilecek bir mineral olan magnezyum içerir. Yaklaşık 20 dakika suda kalın. Sıcak bir küvet veya jakuzi de bir diğer seçenektir, ancak 10 ila 15 dakikadan uzun süre kalmayın.
12 / 16
Isıtma Yastığı Kullanın
Sıcaklık kaslarınızı gevşetir ve kan akışınızı hızlandırır, eklemlerinize ve kaslarınıza besin taşır. Isıyı artırmak için, ağrıyan ekleme bir seferde 20 dakika boyunca bir ısıtma yastığı koyun. Cildinizi korumak için yastığın altına bir havlu veya tişört koyun. Ya da mikrodalgaya dayanıklı bir torbaya ıslak bir bez koyarak kendiniz yapın. 1 dakika ısıtın ve bir havluyla sarın. Elektrikli battaniye de kullanabilirsiniz.
13 / 16
Buz torbası koyun
Soğuk sinir uçlarını uyuşturur ve şişliği azaltmak için kan dolaşımınızı yavaşlatır. Bir torba buz veya dondurulmuş sebzeyi bir havluya sarın ve eklemin üzerine koyun. Bir seferde en fazla 20 dakika orada bırakın. Ayrıca sızdırmaz bir torbada 2 su bardağı su ve 1 su bardağı sürtünme alkolünü dondurarak bir buz torbası da yapabilirsiniz. Ya da elleriniz veya ayaklarınız gibi ağrılı bölgeyi buz ve su dolu bir kaba batırın.
14 / 16
Hafif Katmanlar Giyin
Soğuk hava artrit semptomlarını kötüleştirebilir. Üşümeyi yenmek için hafif katmanlar giyin - bunlar sizi aşağı çekmeden vücut ısısını hapseder. İpek veya naylon karışımı gibi nemi emen bir kumaştan yapılmış giysilerle başlayın ve üzerine polar veya kazak gibi sıcak bir katman ekleyin. Dışarı mı çıkıyorsunuz? Hava koşullarına dayanıklı bir ceket, atkı, şapka ve eldiven ekleyin.
15 / 16
Uykuyu Öncelik Haline Getirin
Bir alevlenme sırasında 7 ila 8 saat uyumak daha da önemlidir. Yeterince uyumamak iltihaplanmayı ve stres hormonlarının salınımını tetikleyebilir ve ağrıyla başa çıkmayı zorlaştırabilir. Ağrıyan eklemleriniz uykuya dalmayı zorlaştırsa da, iyi alışkanlıklara sahip olmak yardımcı olabilir. Daha iyi bir gece uykusu için yatmadan önce alkolden, kafeinden ve büyük öğünlerden uzak durun. Her gün aynı saatte yatağa girmeye ve uyanmaya çalışın.
16 / 16
