ARPACIK (HORDEOLUM) Nedir
1. Giriş
Arpacık (hordeolum), göz kapağının tabanında veya kenarında meydana gelen yaygın bir enfeksiyon durumudur. Bu rahatsızlık genellikle staphylococcus bakterisinin sebep olduğu bir tür bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanır. Göz kapağının dış kısmında veya iç kısmında oluşabilen arpacık, rahatsızlık verici semptomlarla kendini gösterir. Bu durumun tedavi edilmediği takdirde komplikasyonlara yol açabilir. Bu makalede, arpacığın nedir, neden oluşur, belirtileri, türleri, risk faktörleri, teşhis ve tedavi yöntemleri, komplikasyonları ve önleme yöntemleri hakkında bilgi bulacaksınız.
2. Arpacık Nedir?
Arpacık, göz kapağının kenarında bulunan yağ veya ter bezlerinin enfeksiyonu sonucu oluşan bir tür göz enfeksiyonudur. Bu durum, genellikle göz kapağının iç veya dış kısmında kırmızı ve şişmiş bir nodül veya yumru olarak kendini gösterir. Arpacık, genellikle birkaç gün içinde kendi kendine geçebilir ancak bazı durumlarda tedavi gerekebilir.
2.1. Tanım ve Genel Bilgiler
Arpacık, stafilokok adı verilen bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyon sonucu oluşur. Enfeksiyon, yağ ve ter bezlerinin tıkanması sonucu meydana gelir ve genellikle ağrılı bir şişlik olarak kendini gösterir. Arpacık, genellikle hafif bir enfeksiyon olmasına rağmen, bazı durumlarda tedavi gerekebilir.
2.2. Neden Oluşur?
Arpacık, genellikle göz kapağının temiz olmaması, göz makyajının kalıntıları, kirli ellerle göze dokunulması, göz çevresinin temizlenmemesi gibi hijyenik nedenlerden dolayı oluşabilir. Ayrıca yorgunluk, stres, bağışıklık sisteminin zayıflaması da arpacık oluşumunu tetikleyebilir.
2.3. Belirtileri ve Bulguları
Arpacığın belirtileri arasında göz kapağında kızarıklık, şişlik, ağrı, hassasiyet ve bazen de görme bozukluğu yer alabilir. Ayrıca arpacık oluşumunun ardından enfeksiyonun yayılması durumunda ateş, halsizlik gibi genel belirtiler de ortaya çıkabilir.
3. Arpacık Türleri
Arpacık, dış ve iç olmak üzere iki ana türe ayrılır. Dış arpacık, kirpik köklerinin tabanında, kirpik follicle'ün (folikül) enflamasyonu nedeniyle oluşur. Göz kapağının dışında belirgin bir şekilde oluşur ve genellikle göze daha fazla rahatsızlık verir. İç arpacık ise göz kapağı içinde meydana gelir ve yağ bezlerinin enfeksiyonu sonucu oluşur. Daha derin bir konumda olduğu için dış arpacıktan ayırt etmesi daha zordur.
3.1. Dış Arpacık (External Hordeolum)
Dış arpacık, kirpik köklerinin tabanında, kirpik follicle'ün (folikül) enflamasyonu nedeniyle oluşur. Genellikle göz kapağının dışında belirgin bir şekilde oluşur ve göze daha fazla rahatsızlık verir. Bu durum, kirpik köklerinin temizlenmemesi, cildin temizliğine dikkat edilmemesi veya kirpiklerin temizlenirken veya zorlanarak çekilmesi sonucu oluşabilir. Dış arpacık genellikle kısa sürede kendiliğinden iyileşir.
3.2. İç Arpacık (Internal Hordeolum)
İç arpacık, göz kapağı içinde yağ bezlerinin enfeksiyonu sonucu oluşur. Dış arpacıktan farklı olarak daha derin bir konumda bulunurlar ve bu nedenle dışarıdan fark edilmesi daha zordur. İç arpacık oluşumunun temel nedenleri arasında göz kapaklarının temizliğine dikkat edilmemesi, göz makyajının temizlenmemesi veya kirpiklerin sık sık çekilmesi yer alır. İç arpacık da genellikle kendiliğinden iyileşir, ancak bazen profesyonel tıbbi müdahale gerekebilir.
4. Risk Faktörleri
Arpacık oluşumu genellikle staphylococcus bakterisinin sebep olduğu bir enfeksiyon sonucu ortaya çıkar. Bu bakteri genellikle göz çevresindeki cildin temizliğinin yeterince yapılmaması durumunda enfeksiyon oluşturabilir. Ayrıca bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde arpacık oluşma riski daha yüksektir. Göz makyajı kullanımında hijyen kurallarına dikkat edilmemesi, kirli ellerin göz çevresine teması, stres ve yorgunluk da arpacık oluşumunu tetikleyen faktörler arasında yer almaktadır.
5. Teşhis ve Tanı Yöntemleri
Arpacık teşhisi genellikle fiziksel muayene ile konur. Doktor, göz kapaklarına ve göz çevresine dikkatlice bakarak arpacığın tipini ve durumunu belirler. Gerekirse, doktor kültür testi yaparak enfeksiyonun neden olduğu bakteriyi belirleyebilir. Bazı durumlarda, enfeksiyonun yayılmasını önlemek amacıyla kan testleri de istenebilir. Tanı genellikle basittir ve görsel teşhisle konulabilir. Bununla birlikte, kronik ve tekrarlayan arpacıkların altında yatan bir tıbbi durumu belirlemek için doktor daha kapsamlı bir değerlendirme yapabilir.
6. Tedavi Yöntemleri
Arpacık genellikle kendiliğinden iyileşebilen bir durumdur ve çoğu durumda tedavi gerektirmez. Ancak, işaretlenmiş veya ağrılı arpacıklar için evde sıcak kompres uygulamak ve göz kapağı temizliği yapmak faydalı olabilir. Profesyonel tedavi seçenekleri arasında doktorun önerdiği göz damlaları, göz merhemleri veya antibiyotikler bulunabilir.
6.1. Evde Tedavi Seçenekleri
Evde tedavi seçenekleri arasında sıcak kompres uygulama, göz kapağı temizliği yapma ve hijyen kurallarına dikkat etme yer alır. Sıcak kompres, arpacık üzerine ılık bir bez veya pamuk parçası uygulanarak işaretlenmiş bölgenin rahatlamasına yardımcı olabilir. Göz kapağı temizliği ise bebe şampuanı veya göz kapaklarını temizlemek için özel üretilmiş temizleme solüsyonları ile yapılabilir.
6.2. Profesyonel Tedavi
Profesyonel tedavi seçenekleri arasında doktorun reçete edebileceği göz damlaları, göz merhemleri veya antibiyotikler bulunmaktadır. Bu ilaçlar, arpacığın enfeksiyonunu tedavi etmek ve semptomları hafifletmek amacıyla kullanılabilir. Nadir durumlarda, doktor cerrahi müdahaleyi gerektirebilecek büyük ve ağrılı arpacıklar için drenaj işlemi önerebilir.
7. Komplikasyonlar
Arpacık tedavi edilmediğinde veya uygun şekilde tedavi edilmediğinde çeşitli komplikasyonlara neden olabilir. Bunlar arasında yaygın olarak enfeksiyonun yayılması; özellikle iç arpacık durumunda, göz kapaklarının büyümesi veya kalıcı olarak şekil değiştirmesi; nadiren gözdeki enfeksiyonun diğer alanlara yayılması yer alır. Ayrıca, arpacığın sık sık tekrarlaması durumunda göz kapağında kalıcı hasar oluşabilir. Bu yüzden, arpacık belirtileri görüldüğünde ve tedavi edilmediğinde oluşabilecek potansiyel komplikasyonları önlemek için hemen bir doktora başvurulmalıdır.
8. Önleme Yöntemleri
Arpacık oluşumunu önlemek için göz hijyenine dikkat etmek oldukça önemlidir. Ellerinizi sık sık yıkayarak gözlerinize temas etmeden önce ellerinizi temiz tutun. Makyaj malzemelerinizi paylaşmamaya özen gösterin ve kullanım sürelerine dikkat edin. Lens kullanıyorsanız lenslerinizi temiz bir şekilde kullanın ve lens bakım kurallarına uyun. Ayrıca gözleri sürekli ovuşturmaktan kaçının ve kirli ellerle gözünüze dokunmaktan uzak durun. Bu önlemlerle arpacık oluşumunu minimize edebilirsiniz.
9. Arpacık ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Arpacıkla ilgili sık sorulan sorulardan biri arpacığın neden oluştuğudur. Arpacık, genellikle bakterilerin sebep olduğu bir tür göz enfeksiyonudur ve göz kapağının kenarındaki yağ bezlerinin tıkanması sonucu ortaya çıkar. Diğer bir sık sorulan soru ise arpacığın belirtileri ve bulguları hakkındadır. Genellikle göz kapağında ağrı, kızarıklık, şişlik ve hassasiyet gibi belirtiler görülür. Ayrıca, arpacığın evde nasıl tedavi edilebileceği de sıkça sorulur. Evde uygulanabilecek tedavi seçenekleri arasında sıcak kompres uygulamak, göz damlası kullanmak ve göz kapaklarını temiz tutmak bulunur.
- Gentagut damla 4x4
- Terramycin pomad 1x1 (yatmadan)
- günde 3 kez sıcak pansuman
- ağrı kesici de eklenebilir :Parol tb 4x1
